Τα τελευταία χρόνια  με πρωτοβουλία αρχικά, ευρωπαϊκών ιατρικών επιστημονικών εταιριών, την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου, καθιερώθηκε και εορτάζεται  η Παγκόσμια Εβδομάδα Εμβολιασμών. Η εκδήλωση καθοδηγείται και υποστηρίζεται τόσο από τον ΠΟΥ (Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ) όσο και από τη Unicef.

Η ανακάλυψη και εφαρμογή των εμβολίων θεωρείται το μεγαλύτερο επίτευγμα του περασμένου αιώνα και από τα σημαντικότερα έως τώρα στην Ιστορία της Ιατρικής. Ο εμβολιασμός αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και προλαμβάνει, ετησίως, περίπου 2 με 3 εκατομμύρια θανάτους. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και σήμερα παγκοσμίως, κατ’ εκτίμηση 22 εκατομμύρια βρέφη δεν εμβολιάζονται πλήρως με τα προτεινόμενα εμβόλια, ενώ πάνω από 1,5 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών, πεθαίνουν από νοσήματα τα οποία προλαμβάνονται με εμβολιασμό.

Η χρήση των εμβολίων, οδήγησε στο εξαφανιστούν από το πλανήτη μας θανατηφόρες ασθένειες όπως είναι για παράδειγμα η πανώλη, η ευλογιά, ο επιδημικός τύφος και ο άνθρακας. Επιπλέον μπορούν να αποτελέσουν σημαντική ασπίδα πρωτογενούς προφύλαξης από κάποιες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας και του ήπατος.

Η ευλογιά αποτελεί ήδη παρελθόν από το 1978, ενώ άλλες ασθένειες, όπως ο τύφος, ο τυφοειδής πυρετός, ο άνθρακας, η πανώλη, η διφθερίτιδα, η πολιομυελίτιδα και η λύσσα ευρίσκονται υπό έλεγχο και λίγα περιστατικά δηλώνονται κάθε χρόνο.

Πώς λειτουργεί το εμβόλιο:
Με τα εμβόλια εισάγουμε στον οργανισμό τον ίδιο τον μικροοργανισμό (ιό ή μικρόβιο) νεκρό ή εξασθενημένο, ή αντιγόνο (“κομμάτι”) από τον μικροοργανισμό. Με τον τρόπο αυτό διεγείρουμε τον οργανισμό να παράγει δικά του αντισώματα τα οποία κατευθύνονται εναντίον του συγκεκριμένου μικροοργανισμού. Έτσι εάν στο μέλλον προσπαθήσει να μπει στον οργανισμό μας,  ο συγκεκριμένος μικροοργανισμός, τα αντισώματα που ήδη υπάρχουν θα τον εξουδετερώσουν και δεν θα αρρωστήσουμε.

Το πρώτο εμβόλιο:
Το πρώτο εμβόλιο που αναφέρεται στην Ιστορία της Ιατρικής είναι το εμβόλιο εναντίον της ευλογιάς το 1796 από το  Βρετανό  παθολόγο Edward Jenner (1749-1823).  Η χορήγηση του εμβολίου της ευλογιάς συνεχίστηκε και η ιστορία του τελείωσε με την ανακοίνωση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στη Γενεύη στις 8 Μαΐου του 1980 για την πλήρη εξάλειψη της ευλογιάς σε όλο τον κόσμο.

Σήμερα διατηρούνται ιοί ευλογιάς σε δύο εργαστήρια, ένα στο CDC στην Ατλάντα των Η.Π.Α και ένα στο Research Institute for Viral Preparations στο Novosibirsk της Ρωσίας.

Η χρήση των εμβολίων, εδραιώθηκε στο πέρασμα του χρόνου αντιμετωπίζοντας νοσήματα όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης και η φυματίωση και   εμπλουτίστηκε στην πορεία με νέα σημαντικά εμβόλια, όπως στη δεκαετία του 1950 και μετά, με εμβόλια κατά της πολιομυελίτιδας, της ιλαράς, της ερυθράς και της παρωτίτιδας και από την δεκαετία του 1980 κατά της μηνιγγίτιδας, του πνευμονόκοκκου, της ηπατίτιδας Α και Β και του αιμόφιλου της Ινφλουέντζας, για να φτάσουμε στη δεκαετία του ‘90 -2000 με το επαναστατικό εμβόλιο κατά του ιού HPV ο οποίος προκαλεί καρκίνο του τραχήλου της μήτρας!!

Και ενώ τα αποτελέσματα της χρήσης των εμβολίων στη διάρκεια των τελευταίων δυο αιώνων, είναι εντυπωσιακά, επιβεβαιωμένα και χαρακτηρισμένα σαν  σαφή νίκη της Ιατρικής απέναντι σε σοβαρά και θανατηφόρα νοσήματα, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια η εμφάνιση μιας άποψης που εναντιώνεται σε αυτή την  αποδεδειγμένη εδώ και χρόνια  πρακτική, καταλαμβάνοντας την μορφή «κινήματος» που εξαπλώνεται.

Το κίνημα αυτό στράφηκε λοιπόν, σε άλλες επουσιώδεις αναζητήσεις γύρω από τα εμβόλια  όπως οι παρενέργειες τους.
Έδωσε μάλιστα τόσο μεγάλη σημασία σ’ αυτές, που δημιουργήθηκαν δυσανάλογα πλάστες εντυπώσεις και οι οποίες λόγω της ύπαρξης των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας και κυρίως του ίντερνετ, διαδοθήκαν παντού.

Αποτέλεσμα: 

  • 1.000.000 άνθρωποι στην Ευρώπη αρνούνται να εμβολιαστούν.
  • Το θέμα είχε απασχολήσει και την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Υπουργών Υγείας ήδη από το 2014 (Βίτενις Αντριουκουαιτς Επίτροπος Υγείας).
  • Ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) εξέδωσε για πρώτη φορά τον Αύγουστο του 2015 (και επανήλθε στο θέμα επανειλημμένα μέσα στα τελευταία 3 χρόνια) ανακοίνωση στην επίσημη ιστοσελίδα του, επισημαίνοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης .
  • Σχετικά με την αντιεμβολιαστική στάση των γονέων που έχει επικρατήσει να ονομάζεται  « αντιεμβολιαστικό κίνημα» σύμφωνα με στοιχεία από  διεθνή επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύθηκε, στο ιατρικό περιοδικό “EbioMedicine”, με επικεφαλής ερευνητές της Σχολής Υγιεινής & Τροπικής Ιατρικής και του Imperial College του Λονδίνου:
    1 στους 4 στους τέσσερις Έλληνες θεωρούν ότι τα εμβόλια δεν είναι ασφαλή. Το ποσοστό αυτό (25%) είναι υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο παγκοσμίως (12%) των ανθρώπων που είναι επιφυλακτικοί με τα εμβόλια.

Που οφείλεται το αντιεμβολιαστικό κίνημα;

  • Το ότι δεν βιώνουμε σήμερα, τα φοβερά λοιμώδη νοσήματα, απ’ τα όποια προστατεύουν τα εμβόλια, μας έδωσε την ψευδαίσθηση ότι δεν κινδυνεύουμε πια από αυτά!
  • Η διάδοση από τα ΜΜΕ αλλά κυρίως μέσω ίντερνετ, αφιλτράριστων και ατεκμηρίωτων πληροφοριών γύρω από τις παρενέργειες των εμβολίων, τις οποίες οι δέκτες-γονείς, τις επεξεργάζονται όχι με τη λογική αλλά με το συναίσθημα.
  • Είναι δύσκολο για το γονιό να έχει πρόσβαση στην ιατρική επίσημη πληροφορία, αρθρογραφία, στην επιστημονική βιβλιογραφία για να επιβεβαιώσει  την αλήθεια αυτών που διαβάζει με αποτέλεσμα να μένει με την αμφιβολία. Αλλά και η προσπάθεια της ερμηνείας των αφιλτράριστων και αγνώστου ταυτότητας και προέλευσης πληροφοριών, κυρίως του διαδικτύου, είναι αδύνατη χωρίς ιατρικές γνώσεις από μη ειδικούς.

Η ψυχολογία της αρνητικής είδησης είναι γνωστό ότι έχει μεγάλη απήχηση και χρειάζεται χρόνο και πολλαπλάσια επιχειρηματολογία για να αποχρωματιστεί. Η κακή είδηση διαδίδεται γρήγορα.

  • Κινήματα που έχουν να κάνουν με την εναλλακτική Ιατρική, την Ομοιοπαθητική, θεωρίες που έχουν να κάνουν με την επιστροφή στη Φύση, την φυσική νόσηση την φυσική ίαση, εμπλέκονται σαν στάση ζωής στην συντήρηση αντιεμβολιαστικής στάσης.
  • Θεωρίες συνομοσιωλογίας! Στην ψυχοδιαστρωμάτωση του πληθυσμού υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι οι οποίοι σε επίπεδο διαδικτύου ειδικά, παράγουν τον δικό τους  όγκο παραπληροφόρησης!
  • «Ενεσοφοβία», ο φόβος του ενέσιμου προκαλεί δέος και επισύρει αίσθημα φόβου.
  • Φοβία οικονομικής εκμετάλλευσης από τις φαρμακευτικές εταιρίες.

Η κορωνίδα του σύγχρονου αντιεμβολιαστικού κινήματος όμως, έχει μια συγκεκριμένη χρονική απαρχή που είναι στην κορυφή της στόχευσης του αντιεμβολιαστικού κινήματος και αυτό είναι το εμβόλιο MMR (ιλαράς- ερυθράς-παρωτίτιδας) και ο συσχετισμός του με τον αυτισμό.

Όλη η ιστορία ξεκίνησε το 1998  όταν ένας Άγγλος γιατρός γαστρεντερολόγος ο Andrew Wakefield δημοσίευσε μια μελέτη που συνέδεε τον αυτισμό με το εμβόλιο. Προκλήθηκε σάλος όπως ήταν αναμενόμενο. Μάλιστα ο συγκεκριμένος γιατρός και η ομάδα του ξεκίνησε παράλληλα, καμπάνια ενημέρωσης από την τηλεόραση ραδιόφωνο κοκ…
Μετά τον σάλο που προκλήθηκε οι επιστήμονες άρχισαν να αναρωτιούνται κατά πόσο ισχύει και ξεκίνησε να εκπονείται ένας τεράστιος αριθμός μελετών από διαφορετικά ερευνητικά κέντρα σε όλον τον κόσμο. Δημοσιεύτηκαν, έκτοτε, χιλιάδες μελέτες από τότε και καμία δεν επιβεβαίωσε τα αρχικά δεδομένα.

Τι έχει γίνει

  • Επρόκειτο για μια καλοστημένη απάτη πίσω από την όποια κρυβόταν η χρηματοδότηση από ένα δικηγόρο ο οποίος απέβλεπε στην οικονομικό του όφελος από τις άπειρες αγωγές που θα προέκυπταν για τα αυτιστικά παιδιά .
  • Ο γιατρός καταδικάστηκε από την αγγλική δικαιοσύνη ομολόγησε ο ίδιος καθώς και οι συνεργάτες του και έχασε την άδεια άσκησης επαγγέλματος. Όμως, ο συγκεκριμένος γιατρός ζει σήμερα έκπτωτος στην Αμερική, έχει το δικό του ερευνητικό κέντρο, συνεχίζει να δημοσιεύει τις μελέτες του κάτω απ’ το δικό του όνομα ή των συνεργατών του και στην ουσία έχει βάλει τις βάσεις για τη διόγκωση του αντιεμβολιαστικού κινήματος με τη σημερινή του μορφή. Τρομαγμένοι δυστυχώς γονείς συνεχίζουν, όμως, να υπάρχουν αρκετά χρόνια μετά.Ο Wakefield  μάλιστα, απολαμβάνει οπαδών μεταξύ των οποίων διάσημοι καλλιτέχνες όπως o Robert de Niro, ο JimCarrey, το μοντέλο/ηθοποιός Jenny Mccarthy, ακόμη και ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ Donald Trump οι οποίοι κάνουν αγώνα έναντι των εμβολίων!

Ας δούμε όμως τι απαντάει η Επιστήμη συγκεκριμένα σε ορισμένα από τα συχνότερα θέματα που προβάλλει αυτό το «κίνημα» και αφορούν στις παρενέργειες από τα συστατικά των εμβολίων:

  • τα εμβόλια περιέχουν υδράργυρο.

Ο υδράργυρος είναι συστατικό μιας ουσίας που λέγεται θειομερσάλη και η οποία έχει καταργηθεί από το 2001. Παραμένει μόνο σε κάποια σκευάσματα αντιγριπικών εμβολίων που δεν κυκλοφορούν στην Ευρώπη.

  • τα εμβόλια περιέχουν αλουμίνιο.

Το αλουμίνιο περιέχεται παντού πχ. στο νερό στα φρούτα στα λαχανικά στο αλεύρι ακόμη και στο μητρικό γάλα. Το αλουμίνιο χρησιμοποιείται για να ενισχύσει την απάντηση του εμβολίου στον οργανισμό. Η ποσότητα που θα πάρει από ένα εμβόλιο το παιδί είναι πολύ λιγότερη για παράδειγμα, από το μητρικό γάλα που ένα μωρό θηλάζει καθημερινά.

  • τα εμβόλια περιέχουν φορμαλδεΰδη που είναι συντηρητικό στα συστατικά του εμβολίου.

Η ποσότητα που περιέχεται είναι δεκάδες φορές λιγότερη από αυτή που φυσιολογικά περιέχεται στο σώμα μας ή σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης όπως τα χαλιά και οι χειροπετσέτες.

Οι επιστήμονες:

  • κατανοούν ότι οι άνθρωποι που ζουν στις προηγμένες κοινωνίες του λεγομένου δυτικού κόσμου δεν βλέπουν τις φοβερές επιδημίες από ασθένειες  που αντιμετωπίζουν ακόμη σε αλλά μέρη του κόσμου με αποτέλεσμα να υποτιμούν την κατάκτηση από την εφαρμογή των εμβολίων.
  • προειδοποιούν όμως, ότι η εξάλειψη ορισμένων ασθενειών όπως η πολιομυελίτιδα , η διφθερίτιδα , η ιλαρά, και τόσες άλλες, δεν είναι αυτονόητο ότι θα συνεχίζει να υφίσταταικαι στο μέλλον χωρίς τα εμβόλια!

Αδιαμφισβήτητη απόδειξη της ανησυχίας τους είναι η επιδημία της ιλαράς που μαστίζει  αυτή τη στιγμή την Ευρώπη αλλά και τη χώρα μας, μετρώντας ήδη 3 νεκρούς στην Ελλάδα, και κάποιες δεκάδες στην Ευρώπης, σαν αποτέλεσμα της επιλογής ορισμένων γονέων να μην εμβολιάσουν συνειδητά τα παιδιά τους. Πριν ένα περίπου χρόνο ήταν μόνο υποθετική απειλή με μηδενικό σχεδόν, τότε, αριθμό κρουσμάτων στη χώρα μας τα οποία ένα χρόνο μετά χαρακτηρίζονται μη ελεγχόμενα !

Τα εμβόλια φαίνεται ότι «έπεσαν θύμα» της ίδιας τους της επιτυχίας!

Δεν πρέπει να ξεχνούμε όμως ότι υπάρχουν χώρες στον κόσμο που οι άνθρωποι που ζουν σε αυτές, ‘’ονειρεύονται’’ ένα εμβόλιο!..

—

* Το κείμενο της Παιδίατρου Άννας Παρδάλη MD, MSc δημοσιεύτηκε στο cnn.gr