Η παχυσαρκία, εδώ και πολλά χρόνια, κατατάσσεται από την Ιατρική στις νόσους! Θεωρείται διαταραχή της διατροφής και ορίζεται ως υπερβολική συσσώρευσηλίπους, που καθορίζεται και αντικειμενικά από συγκεκριμένους πινάκες, γραφήματα και δείκτες, με πιο γνωστό τον δείκτη μάζας σώματος, ή αλλιώς ΒΜΙ.
Δυστυχώς, η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, στο κομμάτι που αφορά στην παιδική παχυσαρκία, έχει “κατακτήσει” υψηλές θέσεις, που κατά καιρούς έχουν αγγίξει και την πρωτιά σε επίπεδο Ευρώπης, ανάλογα και με την ηλικιακή ομάδα που μελετάται, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται σταθερά πάντα μέσα στις πρώτες 5 θέσεις (άλλες χώρες είναι το Κουβέιτ, οι ΗΠΑ, Μ. Βρετανία)!
Οι περισσότερες μελέτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που περιλαμβάνουν τη χώρα μας, συγκλίνουν σε συγκεκριμένα ποσοστά: 4 στα 10 Ελληνόπουλα είναι υπέρβαρα, ή παχύσαρκα. Κυρίως μελετήθηκαν οι ηλικίες 6-10 ετών, αλλά ανάλογα ποσοστά παρατηρούνται και στην εφηβεία!
Με τους ρυθμούς αυτούς προβλέπεται για το 2045: Οι θάνατοι που οφείλονται στην παχυσαρκία, θα είναι περισσότεροι απ τα ναρκωτικά, ή το HIV.
Τα αίτια της παχυσαρκίας αναζητούνται στην:
– Κληρονομικότητα,
– οργανικά αίτια (πχ υποθυρεοειδισμός, σύνδρομα) αλλά κυρίως στον
– σύγχρονο τρόπο ζωής.
Τί έχει διαφοροποιηθεί;
– Έχουν αλλάξει οι διατροφικές συνήθειες της οικογένειας.
– Δεν τρώει μαζί η οικογένεια. Δεν τρώει πλήρη κυρία γεύματα και όχι σπιτικό φαγητό. Παρασκευάζει γρήγορο φαγητό, μακριά από το μεσογειακό πρότυπο διατροφής.
– Τα παιδιά ήδη απ’ τη σχολική ηλικία καταργούν το πρωινό και καταναλώνουν έτοιμα σνακ, φαστφουντ με μεγάλα μεγέθη μερίδας, υπερθερμιδικά, σε συνδυασμό με σακχαρούχα αναψυκτικά.
Το παιδί μένει μόνο του στο σπίτι, χωρίς την επίβλεψη των γονιών του, που εργάζονται, αλλά με την επίβλεψη βοηθητικού προσωπικού, ή γιαγιάς. Αυτό έχει ως συνέπεια και την ενασχόληση αρκετών ωρών με την τηλεόραση, ή ηλεκτρονικά παιχνίδια, τάμπλετ, κτλ., σε συνδυασμό με παράλληληκατανάλωση υπερθερμιδικών σνακ. Ταυτόχρονα εκτίθεται σε αντίστοιχες διαφημίσεις.
Σημαντικό ρολό, επίσης, παίζει η μειωμένη άθληση και δραστηριότητα εκτός σπιτιού. Το σχολείο δείχνει μειωμένη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση (με εξαιρέσεις, βέβαια), σε συνδυασμό με την ύπαρξη με ακατάλληλων τροφών στα κυλικεία.
Οι χαμηλές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, σε συνδυασμό με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης, οδηγούν σε κατανάλωση φθηνής υπερθερμιδικής τροφής. Να σημειωθεί πως οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι, στην Ελλάδα της κρίσης, έχει εμφανιστεί κατακόρυφη αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, την τελευταία πενταετία!
Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας στα παιδιά, όπως και στους ενήλικες, είναι πολλαπλές. Αφορούν αυτό που ονομάζουμε μεταβολικό σύνδρομο, με άμεσα καρδιολογικές καρδιαγγειακές επιπτώσεις.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αίτια θανάτου, παγκόσμια!
Συγκεκριμένα η παχυσαρκία συμβάλλει στην αύξηση της χοληστερόλης, προκαλεί δισλιπιδαιμία, δηλαδή, αύξηση των λιπιδίων του αίματος, της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. ΠροκαλείΣακχαρώδη Διαβήτη τύπου ΙΙ! Το λίπος αυξάνει την αντίσταση της δράσης της ινσουλίνης, δηλαδή παράγεται ινσουλίνη κανονικά απ’ το πάγκρεας, που θα μεταβολίσει το σάκχαρο, αλλά δεν μπορεί να δράσει.
Η παχυσαρκία δημιουργεί μακροπρόθεσμα προβλήματα στις αρθρώσεις και στα οστά, με καταπόνηση της άρθρωσης φθορά, δυσκολία στην κίνηση και στην άσκηση, κακή επίδοση, κούραση. Η παχυσαρκία δημιουργεί δυσκολία στον ύπνο, τα παιδιά ξυπνούν κουρασμένα καινευρικά.
Εξαιρετικά σημαντικές είναι και οι ψυχολογικές επιπτώσεις… Τα παιδιά αισθάνονται άσχημα για το σώμα τους, εμφανίζουν κατάθλιψη, βουλιμία, ανορεξία. Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, κάνουνκοινωνική απόσυρση. Το θέμα αποδοχής απ’ το υπόλοιπο σύνολο των παχύσαρκων παιδιών, συχνά καταλήγει σε BULLING.
Η αντιμετώπιση και πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας εμπλέκει σύνθετη προσέγγιση, με συνεργασίαγονιών, παιδιάτρου, σχολικού περιβάλλοντος, με ενημέρωση, ευαισθητοποίηση όλων όσων περιβάλουν το παιδί. Κι εφόσον έχει ελεγχθεί και αποκλειστεί παθολογικό αίτιο, η ενημέρωση αφορά στη στροφή στις διαιτητικέςσυνήθειες (δηλαδή, μεσογειακή διατροφή, πρωινό, πολλά γεύματα στη διάρκεια της ημέρας, περιορισμός έτοιμων και υπερθερμιδικών σνακ, περιορισμός σακχαρούχων αναψυκτικών).
Απαιτείται περιορισμός χρήσης ηλεκτρονικών και τηλεόρασης, με αναπόφευκτη κατανάλωση ακατάλληλων σνακ. Ταυτόχρονα αύξηση της δραστηριότητας, στροφή στον αθλητισμό, με τους γονείς να δίνουν οι ίδιοι το παράδειγμα. Ρυθμίζουν οι ίδιοι το βάρος το δικό τους, εξηγώντας το και στα παιδιά .Κάνουν άσκηση μαζί με τα παιδιά τους. Εφαρμόζουν ενιαία σωστή διατροφή στην οικογένεια.
Μην ξεχνάτε: Τα παιδιά μαθαίνουν βιωματικά!
Επίσης, δεν χρησιμοποιούμε το φαγητό ως τιμωρία, ή ανταμοιβή. Δεν μιλούμε για απαγορευμένες τροφές, δημιουργώντας ενοχές. Χρησιμοποιούμε το ΜΕΤΡΟ…
Να θυμόμαστε πάντα: Ο θηλασμός θεωρείται η καλύτερη διατροφική συνήθεια, στη γέννηση του ανθρώπου!
Τα λιποκύτταρα, που αποθηκεύουν το λίπος, δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Στην παχυσαρκία έχουμε μεγάλο αριθμό λιποκυττάρων, που έχουν την τάση στην ενήλικο ζωή να αυξάνουν τον όγκο τους, ενώ αν αυξηθεί το βάρος στην ενήλικο ζωή δεν φτιάχνονται καινούρια λιποκύτταρα.
Αν μπει ένα παιδί στην εφηβεία με μεγάλο αριθμό λιποκυττάρων, έχει μεγαλύτερη τάση στηνπαχυσαρκία. Έτσι τα περισσότερα απ’ τα παιδιά αυτά παραμένουν παχύσαρκα σ’ όλη τους τη ζωή σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%.
Αντί επιλόγου: Η παχυσαρκία θεωρείται νόσος και το υπερβολικό λίπος θεωρείται τοξική ουσία για τον οργανισμό…
—
* Το κείμενο της Παιδίατρου Άννα Παρδάλη δημοσιεύτηκε στο we24.gr
