Ο πυρετός, ο βήχας και το κοιλιακό άλγος είναι συνήθως, οι συχνότερες αίτιες προσέλευσης των παιδιών στον Παιδίατρο! Ανησυχεί αρκετά τους γονείς, ειδικά ο οξύς κοιλιακός πόνος.

Το κοιλιακό άλγος στα παιδιά, χωρίζεται στο οξύ και το χρόνιο ή υποτροπιάζον κοιλιακό άλγος. Το οξύ, χαρακτηρίζεται συνήθως από αιφνίδια έναρξη και μπορεί να είναι κωλικοειδές (να φεύγει και να έρχεται δηλαδή) ή βύθιος και ήπιος αρχικά αλλά με αυξανομένη ένταση και εμφάνιση και άλλων συνόδων συμπτωμάτων στη συνέχεια. Ο τελευταίος είναι και ο πιο ανησυχητικός και θέλει άμεση εκτίμηση από τον γιατρό.

Το οξύ κοιλιακό άλγος οφείλεται συνήθως, σε:

  • Λοίμωξη του γαστρεντερικού δηλαδή γαστρεντερίτιδα (από ιό ή μικρόβιο), η οποία μπορεί να συνοδεύεται από διάρροιες, εμέτους ή πυρετό.
  • Φλεγμονή των αδένων του εντέρου που ονομάζεται μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα (συνήθως στα πλαίσια ίωσης).
  • Δυσκοιλιότητα
  • Πολύ συχνά οι αμυγδαλίτιδες μπορεί να συνοδεύονται από κοιλιακό άλγος όσο και αν ακούγεται παράξενο.
  • Πνευμονία ειδικά στις βάσεις των πνευμόνων (μαζί με πυρετό και βήχα).
  • Ουρολοιμώξεις
  • Χειρουργικά αίτια όπως η σκωληκοειδίτιδα, φλεγμονές και αποστήματα στο έντερο και την κοιλιά, αποφράξεις σε διάφορα επίπεδα του εντέρου( κήλες, συστροφή έντερου) ή των γεννητικών οργάνων (συστροφή όρχεως).

Το χρόνιο κοιλιακό άλγος οφείλεται:

  • Ψυχογενές κοιλιακό άλγος
  • Λειτουργική δυσπεψία (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, οισοφαγίτιδα κτλ)
  • Ευερέθιστο έντερο
  • Φλεγμονώδεις νόσος του έντερου (Νόσος Chron, ελκώδης κολίτιδα)
  • Δυσανεξία στη λακτόζη (ένζυμο που περιέχεται στο γάλα)
  • Παρασιτώσεις
  • Όγκοι

Σαν χρόνια κοιλιακά άλγη ορίζονται αυτά που υποτροπιάζουν τρεις φορές τουλάχιστον σε διάστημα τριών μηνών, ή αλλιώς, έχουν διάρκεια περισσότερο από δύο μήνες, με ένα τουλάχιστον επεισόδιο ανά εβδομάδα, σε παιδιά ηλικίας 4-16 ετών και που τα άλγη έχουν τέτοια ένταση ώστε να επηρεάζουν τη φυσιολογική δραστηριότητα. Τονίζεται ότι μεταξύ των επεισοδίων οι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί.

Χαρακτηρίζονται από:

  • Εντοπίζονται περιομφαλικά.
  • Δεν αντανακλώνται σε άλλες θέσεις.
  • Αφορούν κυρίως την ηλικιακή ομάδα 4-16 ετών.
  • Έχουν επεισοδιακό χαρακτήρα, εξελίσσονται σταδιακά και κάθε επεισόδιο διαρκεί 1-3 ώρες.
  • Συνοδεύονται από εκδηλώσεις του αυτόνομου νευρικού συστήματος (εφίδρωση, ωχρότητα, ναυτία εμετούς).
  • Δεν συσχετίζονται με τα γεύματα.
  • Δεν διακόπτουν το νυχτερινό ύπνο.
  • Δεν συνδυάζονται με παθολογικά ευρήματα από την κλινική εξέταση.
  • Δεν συνδέονται με παθολογικά εργαστηριακά ευρήματα.
  • Δεν αποτελούν προϊόν προσποίησης και ωφελιμισμού (πονά δηλαδή στα αλήθεια το παιδί) ενδέχεται όμως να συνδυάζονται με ψυχικούς και περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες.

Το ψυχογενές κοιλιακό άλγος εκλύεται από ψυχολογικά αίτια. Το stress, η έντονη πίεση των μαθημάτων στο σχολείο είναι σημαντικοί παράγοντες. Οι μύες του στομάχου και των εντέρων έχουν πλούσια νεύρωση. Το άγχος μπορεί να ερεθίσει τα νεύρα αυτά και να συσταλθούν οι πιο πάνω μυς με αποτέλεσμα να προκληθεί πόνος.

Ο πόνος εντοπίζεται κυρίως γύρω από τον ομφαλό, αλλά μερικά παιδιά μπορεί να παραπονιούνται για πόνο σε όλη την κοιλιά. Το παιδί κατά τα άλλα είναι υγιέστατο και δεν παρουσιάζει κανένα άλλο σύμπτωμα.

Γενικά τα παιδιά με ψυχογενή άλγη είναι παιδιά ευαίσθητα, σοβαρά με ψηλούς στόχους στο σχολείο και φοβούνται πολύ την αποτυχία.

Σε κάθε περίπτωση το κοιλιακό άλγος στα παιδιά μπορεί να αφορά από την πιο απλή έως την πιο σοβαρή αίτια. Για την εύρεση της αιτίας του συνυπολογίζονται πολλές παραμέτροι από την κλινική εικόνα, εξέταση και διαγνωστική προσέγγιση, και ενίοτε παραμένει ακόμη δύσκολο να απαντηθεί.

Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ο διαπρεπής Άγγλος παιδίατρος G.F. Still. Έγραψε: “Δε γνωρίζω κανένα άλλο σύμπτωμα πέρα από τα κωλικοειδή υποτροπιάζοντα κοιλιακά άλγη των παιδιών που να είναι τόσο σκοτεινά και ασαφούς αιτιολογίας”.

H περιγραφή αυτή εξακολουθεί να ισχύει σε πολλές περιπτώσεις και σήμερα, παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί στις διαγνωστικές δυνατότητες.

—

*Το κείμενο της Παιδίατρου Άννας Παρδάλη δημοσειύτηκε στο we24.gr.